Click here to hear this passage read aloud.
- '"Exigit alma Ceres nata secura recepta,
- quae tibi causa fugae, cur sis, Arethusa, sacer fons.
- conticuere undae, quarum dea sustulit alto
- fonte caput viridesque manu siccata capillos
- fluminis Elei veteres narravit amores.
- 'pars ego nympharum, quae sunt in Achaide,' dixit
- 'una fui, nec me studiosius altera saltus
- legit nec posuit studiosius altera casses.
- sed quamvis formae numquam mihi fama petita est,
- quamvis fortis eram, formosae nomen habebam,
- nec mea me facies nimium laudata iuvabat,
- quaque aliae gaudere solent, ego rustica dote
- corporis erubui crimenque placere putavi.
- lassa revertebar (memini) Stymphalide silva;
- aestus erat, magnumque labor geminaverat aestum:
- invenio sine vertice aquas, sine murmure euntes,
- perspicuas ad humum, per quas numerabilis alte
- calculus omnis erat, quas tu vix ire putares.
- cana salicta dabant nutritaque populus unda
- sponte sua natas ripis declivibus umbras.
- accessi primumque pedis vestigia tinxi,
- poplite deinde tenus; neque eo contenta, recingor
- molliaque inpono salici velamina curvae
- nudaque mergor aquis. quas dum ferioque trahoque
- mille modis labens excussaque bracchia iacto,
- nescio quod medio sensi sub gurgite murmur
- territaque insisto propioris margine ripae.
- "quo properas, Arethusa?" suis Alpheos ab undis,
- "quo properas?" iterum rauco mihi dixerat ore.
- sicut eram, fugio sine vestibus (altera vestes
- ripa meas habuit): tanto magis instat et ardet,
- et quia nuda fui, sum visa paratior illi.
- sic ego currebam, sic me ferus ille premebat,
- ut fugere accipitrem penna trepidante columbae,
- ut solet accipiter trepidas urguere columbas.
- usque sub Orchomenon Psophidaque Cyllenenque
- Maenaliosque sinus gelidumque Erymanthon et Elin
- currere sustinui, nec me velocior ille;
- sed tolerare diu cursus ego viribus inpar
- non poteram, longi patiens erat ille laboris.
- per tamen et campos, per opertos arbore montes,
- saxa quoque et rupes et, qua via nulla, cucurri.
- sol erat a tergo: vidi praecedere longam
- ante pedes umbram, nisi si timor illa videbat;
- sed certe sonitusque pedum terrebat et ingens
- crinales vittas adflabat anhelitus oris.
- fessa labore fugae "fer opem, deprendimur," inquam
- "armigerae, Diana, tuae, cui saepe dedisti
- ferre tuos arcus inclusaque tela pharetra!"
- mota dea est spissisque ferens e nubibus unam
- me super iniecit: lustrat caligine tectam
- amnis et ignarus circum cava nubila quaerit
- bisque locum, quo me dea texerat, inscius ambit
- et bis "io Arethusa" vocavit, "io Arethusa!"
- quid mihi tunc animi miserae fuit? anne quod agnae est,
- si qua lupos audit circum stabula alta frementes,
- aut lepori, qui vepre latens hostilia cernit
- ora canum nullosque audet dare corpore motus?
- non tamen abscedit; neque enim vestigia cernit
- longius ulla pedum: servat nubemque locumque.
- occupat obsessos sudor mihi frigidus artus,
- caeruleaeque cadunt toto de corpore guttae,
- quaque pedem movi, manat lacus, eque capillis
- ros cadit, et citius, quam nunc tibi facta renarro,
- in latices mutor. sed enim cognoscit amatas
- amnis aquas positoque viri, quod sumpserat, ore
- vertitur in proprias, ut se mihi misceat, undas.
- Delia rupit humum, caecisque ego mersa cavernis
- advehor Ortygiam, quae me cognomine divae
- grata meae superas eduxit prima sub auras.'